Η Αιματολογία είναι ένας ιδιαίτερος κλάδος της ιατρικής επιστήμης που κύριο αντικείμενο έρευνας και μελέτης είναι το αίμα, τόσο στη φυσιολογική του, όσο και την παθολογική του κατάσταση. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες και ειδικότερα μετά την εφεύρεση του ηλεκτρονικού μικροσκοπίου η ιατρική ειδικότητα της αιματολογίας έχει καταλάβει προνομιούχο θέση μεταξύ άλλων ειδικοτήτων. Η Αιματολογία μελετώντας την μορφολογία και φυσιολογία των κυττάρων του αίματος κατάφερε αφενός μεν να προσδιορίσει τον τόπο παραγωγής και καταστροφής των αιμοσφαιρίων, όσο επίσης, το σημαντικότερο, να προσδιορίσει αρκετό αριθμό νοσημάτων που έχουν ως αιτία αιματοπάθειες οφειλόμενες σε διαταραχές των παραπάνω κυττάρων, ή ακόμα και στην αντιμετώπιση αιμορραγικών παθήσεων, παθήσεων που συνοδεύονται με αιμορραγία. Στις αιματοπάθειες περιλαμβάνονται οι περισσότερο γνωστές, αναιμίες, πολυερυθραιμίες, λευχαιμίες, κ.ά. Συνέπεια των προσδιορισμών αυτών ήταν η εφαρμογή ακριβέστερων θεραπευτικών αγωγών και ταυτόχρονα η ταχύτατη ανάπτυξη των εργαστηριακών εξετάσεων και εφαρμογής νέων μεθόδων έρευνας. Στα πεδία μελέτης της αιματολογίας υπεισέρχονται και άλλα πεδία όπως της βιοχημείας, ιστολογίας, κυτταρολογίας, ανοσοπαθολογίας κ.ά., γεγονός που καθιστά την ειδικότητα αυτή ιδιαίτερα αξιόλογη στη θεραπευτική, με ευρύτατο φάσμα ερευνών.
Οι βασικές εξετάσεις είναι:
- Γενική εξέταση αίματος
- Μικροσκοπική μελέτη επιχρίσματος περιφερικού αίματος
- Μελέτη αιμοσφαιρινοπαθειών (μεσογειακή αναιμία, δρεπανοκυτταρικά σύνδρομα κ.λπ.)
- Hλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης
- Μελέτη αιμόστασης (έλεγχος διαταραχών πήξης):
- Χρόνος προθρομβίνης, INR
- Χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης
- Ινωδογόνο
- Παράγοντες θρομβοφιλίας: (αντιθρομβίνη ΙΙΙ, πρωτεϊνη C, πρωτεϊνη S, APC-R, κ.λπ.)
- Χρόνος ροής
- Χρόνος πήξης
- Έλεγχος έμμορφων στοιχείων αίματος
- Διερεύνηνση χρόνιων λεμφοκυτταρώσεων με κυτταρομετρία ροής
- Έλεγχος λειτουργίας του πηκτικού μηχανισμού